20 Μαρ 2011

Τζένη Καρέζη. Η Δεσποινίς Διευθυντής Ήταν Μαγκάκι!

Από την Εύη Γιαρκιά.

Τα πιο όμορφα, τα πιο λαμπερά, μάτια του ελληνικού κινηματογράφου!  Ένα μουτράκι πανέξυπνο, που ανάλογα με τον ρόλο που υποδυόταν κάθε φορά, άλλαζε,  μεταμορφωνόταν. Σπιρτόζα και τσαχπίνα στο «Τζένη Τζένη», μοιραία  και  αυτοκαταστροφική  στη «Λόλα», αυθόρμητη και δροσερή στο «Η νύφη το έσκασε » η Τζένη Καρέζη αν και έχει φύγει από τη κοντά μας  από το 1992,  βρίσκεται στις καρδιές μας, στην κουλτούρα μας, και στη συνείδηση μας σαν ένα κορίτσι δικό μας,  σαν μέλος της οικογένειας μας  και μας θυμίζει όποτε τη βλέπουμε, τα χρόνια της  χαμένης αθωότητας…
Το πραγματικό της όνομα ήταν Ευγενία Καρπούζη. Γεννημένη στην Αθήνα το 1934 με μητέρα και πατέρα  εκπαιδευτικούς, πέρασε τα παιδικά της χρόνια  σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, εξ’ αιτίας των μεταθέσεων των γονιών της. Ανήσυχη και ανυπόμονη, πήγαινε πολύ συχνά σινεμά με τη μητέρα της και παρακολουθούσαν έργα της εποχής. Μετά το τέλος της ταινίας κλεινόταν στο δωμάτιο της, τυλιγόταν με ένα λευκό σεντόνι, και παρίστανε την Μπέτη Ντέιβις.

Παιδί της Κατοχής, όταν έξω από το σπίτι της, γινόταν χαλασμός από τις βόμβες που έπεφταν, η μικρή Τζένη κρυβόταν στην αγκαλιά της μαμάς της και εκείνη τις έλεγε ιστορίες,  για να μην φοβάται, μέχρι να τελειώσει  ο βομβαρδισμός να ησυχάσουν τα πράγματα…



Φοίτησε, στην Ελληνογαλλική  Σχολή Καλογραιών Καλαμαρί της Θεσσαλονίκης  και στην Σχολή Σεν Ζοζέφ  στην Αθήνα. Εκεί έμαθε να είναι πειθαρχημένη, εκεί ξεκίνησε να αγαπά την ποίηση, την λογοτεχνία, τις τέχνες γενικότερα. Ανάμεσα στις αυστηρές Γαλλίδες καλόγριες η μικρή Τζένη ανέπτυξε την δυναμική προσωπικότητα της που την έβγαλε αργότερα στο θέατρο, στο  πανί, στη ζωή της…


Επιθυμία του αυστηρού  γυμνασιάρχη πατέρα της ήταν να γίνει δημοσιογράφος,  ή φιλόλογος όμως η Τζένη με την καλλιτεχνική φλέβα,  είχε άλλα σχέδια.
Σε ηλικία μόλις 15 χρόνων, κρυφά από τον μπαμπά της γράφτηκε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Όταν  εκείνος το έμαθε τις εγκατέλειψε γιατί δεν ήθελε η κόρη του να γίνει «θεατρίνα» και η Τζένη έμεινε πια με την μητέρα της, την κ. Θεώνη.  

Υπεύθυνος για το καλλιτεχνικό επίθετο Καρέζη υπήρξε ο δάσκαλος της,  στην δραματική σχολή,  Άγγελος Τερζάκης. 
Από τη σχολή αποφοίτησε το 1954 και η παρθενική της εμφάνιση  στο θέατρο,  ήταν στην παράσταση «Ωραία Ελένη», στο πλευρό της αξέχαστης Μελίνας Μερκούρη, αποσπώντας τις καλύτερες κριτικές.
Από τα πρώτα της βήματα το σανίδι, μέχρι και την τελευταία της παράσταση, οι επιλογές της ήταν σοβαρές, επιλεγμένες, τα βήματα της προσεκτικά.
Μέχρι το 1959 ήταν βασικό στέλεχος του Εθνικού θεάτρου, ερμηνεύοντας Σαίξπηρ, Μίλλερ,   Αντρέγιεφ, Αριστοφάνη, Τολστόι. Από το 1963 και μετά ήταν πλέον θιασάρχης, και ανέβαζε έργα όπως: Κρατικές υποθέσεις, Μαίρη Μαίρη, Θεοδώρα η Μεγάλη, Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ, Βυσσινόκηπος κ.α.


Ταυτόχρονα με τις πρώτες εμφανίσεις της στο θέατρο, ήρθε στη ζωή της και ο κινηματογράφος. Η  πρώτη της εμφάνιση,  έγινε στην ταινία «Λατέρνα Φτώχεια και Φιλότιμο». Μάλιστα ο Φίνος είχε πολλές αντιρρήσεις να την χρίσει πρωταγωνίστρια γιατί θεωρούσε ότι τα υπέροχα μάτια της είχαν στραβισμό!
Στο τέλος είπε του Σακελλάριου που επέμενε πολύ, « πάρτη αλλά η ευθύνη δική  σου…». Η ταινία έκανε πάταγο, ακολούθησε η συνέχεια της με τίτλο «Λατέρνα Φτώχεια και Γαρύφαλλο», κατόπιν  δεκάδες άλλες ταινίες,  που τις απολαμβάνουμε μέχρι σήμερα και η Ελλάδα απέκτησε το αντίπαλο δέος της ροζ γατούλας Αλίκης Βουγιουκλάκη, την μελαχρινή Τζένη!


 Που ήταν τσαχπίνα αλλά δεν ήταν γατούλα, ήταν θηλυκό  αλλά ήταν και μαγκάκι, ήταν όμορφη αλλά  αυστηρή, ήταν γλυκιά αλλά όχι αφελής.
Τόνους  μελάνι είχαν σπαταλήσει  τα περιοδικά της εποχής που έγραφαν για την κόντρα της Αλίκης με τη Τζένη, της ξανθιάς με τη μελαχρινή, της political correct και της επαναστάτριας.
Ο κόσμος είχε χωριστεί σε Βουγιουκλακικούς και Καρεζικούς,  απαραίτητη ερώτηση των δημοσιογράφων ,σε κάθε συνέντευξη που έδιναν οι δύο star, ήταν,  αν μεταξύ τους υπάρχει έχθρα  και βέβαια κερδισμένες από όλο αυτό ήταν οι ταινίες των δυο πρωταγωνιστριών που έσπαγαν ταμεία!
 Η αλήθεια είναι ότι Αλίκη και Τζένη ζούσαν βίους παράλληλους. Πήγαν την ίδια περίοδο στη δραματική σχολή κάποιοι λένε ότι υπήρξαν συμμαθήτριες, έκαναν μαζί τα πρώτα τους βήματα στο σανίδι και τον κινηματογράφο, σύχναζαν στα ίδια μέρη, είχαν κοινούς φίλους… Με την Αλίκη ήταν ταυτισμένα όλα τα κοριτσόπουλα, που έβαφαν τα μαλλιά τους ξανθά για να της μοιάσουν. Η Αλίκη ήταν εγκλωβισμένη στην εικόνα της μια εικόνα που ποτέ δεν απαρνήθηκε.
 Η Τζένη, απευθυνόταν σε ένα κοινό πιο εκλεπτυσμένο, πιο elegant. Αριστερή και επαναστάτρια, δεν έδινε μεγάλη σημασία στη δημόσια εικόνα της, έπαιζε ατέλειωτες ώρες τάβλι με τη Μελίνα Μερκούρη, δεν   την ένοιαζε να τσαλακωθεί.

Αυτό το πέρασε και μέσα από τις ταινίες της σε αντίθεση με την Αλίκη που δεν τσαλακώθηκε ποτέ. Η Τζένη,  αν και περπάτησε στο κόκκινο χαλί του Φεστιβάλ των Καννών για την εξαιρετική ταινία του Γεωργιάδη «Τα κόκκινα Φανάρια» δεν το έπαιξε ποτέ star.Έλεγε τις απόψεις τις χωρίς περιστροφές, δεν είχε ίχνος διπλωματίας, ήταν αληθινή.


Ο Αλέκος Σακελλάριος που είχε συνεργαστεί και με τις δύο είχε πει όταν του ζήτησαν να κάνει σύγκριση Τζένης και Αλίκης:
 «Η Αλίκη είναι μια έξυπνη που κάνει την κουτή και η Τζένη είναι μια κουτή που κάνει την έξυπνη»
 Εργατική και ακούραστη,  ο σκηνοθέτης Νίκος Φώσκολος είχε πει για κείνη ότι «δουλεύει σαν σκυλί» ενώ όλοι οι συνεργάτες της σε θέατρο και κινηματογράφο είχαν να πουν ότι η Τζένη ερχόταν πρώτη και έφευγε τελευταία.
 Μπριόζα, ζωντανή,  με ένα ελαφρύ ψεύδισμα  στην εκφορά του λόγου της και μια  ανεπαίσθητη  ειρωνεία,  η Τζένη μας έκανε να την αγαπήσουμε όχι για τα πραγματικά υπέροχα μάτια της αλλά γιατί έδινε σάρκα και οστά σε κάθε χαρακτήρα που υποδυόταν…

 Αξέχαστες παραμένουν οι ατάκες της από την ταινία «Δεσποινίς Διευθυντής», ενώ ο χαρακτήρας της αυστηρής ενζενί που θέλει να κατακτήσει τον σκληρό γόη του γραφείου παριστάνοντας την γλυκιά αθώα κοπελίτσα στοιχειώνει τις γυναίκες ακόμη και σήμερα. Ο ρόλος της ως δεσποινίς, Βασιλείου δεν ήταν κόντρα. Στην πραγματική της ζωή η Τζένη ήταν κάπως έτσι. Δυναμική, έξυπνη,  με απίστευτο χιούμορ, χρησιμοποιούσε την λέξη «χρυσό μου» δέκα  φορές την ημέρα, καλλιεργημένη, αλλά όχι αποστειρωμένη, μαγκάκι, αλλά και sic ταυτόχρονα, μακριά από σταριλίκια, «καμώματα» και τακτικές.

40 περίπου χρόνια μετά από την προβολή της συγκεκριμένης ταινίας,  οι γυναίκες του 2011 χρησιμοποιούμε στα αστεία μας την ατάκα «ΓΥΡΙΣΑΤΕ ;;;;»ή το αυταρχικό και ανεπανάληπτο  « Κύριε Σαμιωτάκη !Βασιλείου εδώ»
 Περιττό βέβαια να αναφερθούμε και στις δραματικές ερμηνείες στις ταινίες που όλοι αγαπήσαμε όπως,  «Λόλα»,  «Κόκκινα Φανάρια», «Μια γυναίκα στην αντίσταση», «Κονσέρτο για πολυβόλα», «Ερωτική συμφωνία», «Μαντώ Μαυρογένους» κ.α.
Προσωπικά, λατρεύω, τις κωμωδίες της Καρέζη, έχω δει αμέτρητες φορές το «Τζένη Τζένη», ξέρω απ’ έξω τους διαλόγους από το «Δεσποινίς Διευθυντής», πεθαίνω για το «Μια τρελή τρελή οικογένεια», «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος», «Η νύφη το ’σκασε», «Ένας ιππότης για τη Βασούλα»,  ο κατάλογος  είναι μακρύς γιατί η Τζένη Καρέζη, είχε παίξει σε αρκετές ταινίες.



Στην προσωπική της ζωή έκανε δύο γάμους. Το 1962 παντρεύτηκε τον Ζάχο Χατζηφωτίου . Στο βιβλίο του,  που έχει τίτλο «Η Τζένη όπως την γνώρισα» αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Σήμερα πια,  την Τζένη μόνον στις ταινίες εκείνες την βλέπουμε και αυτό όσο θα τις προβάλλει η τηλεόραση. Μετά ένα θέατρο θα μείνει που θα γράφει απ’ έξω το όνομα της και τίποτε άλλο πια,  που να μας θυμίζει αυτό το ταλαντούχο πλάσμα, το αξέχαστο «μουτράκι» που λεγόταν Τζένη. Γι αυτό και θέλησα να γράψω αυτό το βιβλίο γιατί της το χρωστούσα για τα ανέμελα όμορφα χρόνια που έζησα μαζί της.»


Το 1967 η Τζένη Καρέζη, παντρεύτηκε τον Κώστα Καζάκο με τον οποίο απέκτησαν ένα γιο τον Κωνσταντίνο που ακολούθησε τα χνάρια των γονιών του στην υποκριτική. Τον Καζάκο τον λάτρεψε, ήταν ο άνδρας της ζωής της και αυτό το κατάλαβε από την πρώτη στιγμή που τον αντίκρισε στα γυρίσματα της ταινίας «Κονσέρτο για πολυβόλα» όπου εκείνος,  ήταν συμπρωταγωνιστής της.    
«Θα ήθελα να είχα γνωρίσει πιο πριν τον Κώστα.» είχε πει η ίδια σε συνέντευξη της. «Να είχα κερδίσει τα χαμένα χρόνια. Τίποτε άλλο. Βλέπεις εγώ σε όλη μου τη ζωή περίμενα τον Καζάκο. Δεν τον είχα βρει και περιπλανιόμουν»   
 Έντονα πολιτικοποιημένη, η Τζένη Καρέζη ήταν στρατευμένη με την Αριστερά, συμμετείχε σε πορείες, και τα μαύρα χρόνια της Χούντας συμμετείχε ενεργά στον αντιδικτατορικό αγώνα. Το 1973  συνελήφθη και   φυλακίστηκε για τρεις μήνες,  για την παράσταση , «Το μεγάλο μας Τσίρκο» που είχε ανεβάσει τότε στο θέατρο «Αθήναιον».
  Τα τελευταία χρόνια της ζωής της η Τζένη Καρέζη χτυπήθηκε από τον καρκίνο. Από αυτό έφυγε σε ηλικία μόλις 56 ετών στις 27 Ιουλίου του 1992, αφού το πάλεψε σθεναρά για τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Ο καλλιτεχνικός κόσμος ήταν απαρηγόρητος, στην κηδεία της ράγισαν καρδιές .Συνάδελφοί της αλλά και πλήθος κόσμου πήγαν στο Α΄ Νεκροταφείο για να της πουν το τελευταίο αντίο, να της χαρίσουν το τελευταίο χειροκρότημα… Λέγεται ότι ο χαμός της Τζένης στοίχησε πιο πολύ στην Αλίκη Βουγιουκλάκη, που έκλαιγε σαν μικρό παιδί και μάλιστα είχε πει κλαίγοντας με λυγμούς, σε συνέντευξη της  στην τηλεόραση, «Τζενάκι  καλή αντάμωση».
Όταν η Αλίκη έμαθε για την δική της αρρώστια τέσσερα χρόνια αργότερα, πήρε τηλέφωνο τη μητέρα της Τζένης και της είπε: «Κ. Θεώνη, πάω να συναντήσω τη Τζένη»

  Είμαι σίγουρη ότι όσοι διαβάσατε αυτές τις γραμμές χαμογελάσατε κάποιες φορές,  άθελα σας με τις αξέχαστες ατάκες, τις εικόνες που ήρθαν στο μυαλό σας από τις αγαπημένες ταινίες και νιώσατε μια νοσταλγία, όχι μόνο  για την Τζένη Καρέζη, αλλά για όσα εκείνη και οι άλλοι αγαπημένοι μας του παλιού καλού ελληνικού σινεμά, μας έκαναν να νιώσουμε να αισθανθούμε, γι όσα  μας χάρισαν….
Σκηνές, στιγμές, μουσικές διάλογοι, ασπρόμαυρα και έγχρωμα  πλάνα, συναισθήματα, εποχές… Μιας Ελλάδας που χάθηκε, και ποτέ πια δεν θα ξανάρθει, μιας παιδικότητας που μας αποχαιρέτησε εδώ και πολλά χρόνια, μιας πραγματικότητας που δεν τη ζούμε πια αλλά την έχουμε κρυμμένη μέσα μας σαν φυλαχτό, πρωταγωνιστές κι εμείς, σαν εκείνους τους παλιούς, της δικής μας σκληρής καθημερινότητας, της σημερινής σκληρής Ελλάδας…

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου